ONZ na temat raportu przedstawionego przez Stolicę Apostolską odnośnie przestępstw seksualnych wobec dzieci

Narody Zjednoczone Konwencja Praw Dziecka
31 stycznia 2014

Komisja Praw Dziecka Organizacji Narodów Zjednoczonych podsumowuje swoje obserwacje na temat raportu przedstawionego przez Stolicę Apostolską w odniesieniu do artykułu 12, paragraf 1 Protokołu Konwencji Praw Dziecka w kwestii handlu dziećmi, prostytucji dziecięcej i dziecięcej pornografii. 

(obszerne fragmenty)

1. Dokument przyjęty przez ONZ na 1875 sesji 31 stycznia 2014 roku. 

I. Wstęp

2. Komisja z satysfakcją przyjmuje raport przedstawiony przez Stolicę Apostolską i zawarte w nim pisemne odpowiedzi na listę problemów (CRC/C/OPSC/VAT/Q/1/Add.1). Komisja wyraża jednak rozczarowanie, że raport Stolicy Apostolskiej pojawił się z sześcioletnim opóźnieniem i że Stolica Apostolska nie odniosła się w nim do pytań związanych z wdrożeniem postanowień Protokołu Praw Dziecka przez osoby i instytucje, które znajdują się pod prawnym zarządem Stolicy Apostolskiej. 

3. Jakkolwiek Komisja ma świadomość, że biskupi oraz główni liderzy instytucji kościelnych nie działają jako przedstawiciele lub delegaci Rzymskiego Papieża, wie jednak, że wszyscy funkcjonariusze kościoła katolickiego są poddani obowiązkowi posłuszeństwa wobec Papieża zgodnie z kanonami 331 i 590. Zgodnie z tym Komisja przypomina Stolicy Apostolskiej, że podpisując Protokół zobowiązała się do wprowadzenia jego postanowień nie tylko w Państwie Watykańskim, ale jako zwierzchnictwo Kościoła katolickiego także wśród wszystkich osób i instytucji umieszczonych pod swoim zwierzchnictwem. 

II Ogólne obserwacje

5. Komisja z satysfakcją wita środki podjęte przez Stolicę Apostolską w zakresie odpowiadającym na postanowienia Protokołu Praw Dziecka, w tym:

(a) zmiany w prawie Państwa Watykańskiego nr. VIII dotyczących zbrodni przeciwko dzieciom, zmiany w postępowaniu karnym opisanych jako Motu Propio w dokumencie papieskim z 11 czerwca 2013 roku;

(b) stworzenie papieskiej Komisji Ochrony Nieletnich, której zadaniem będzie stworzenie nowych rozwiązań mających na  celu stworzenie bezpiecznego środowiska dla dzieci oraz wzmocnienia duszpasterskiej opieki nad ofiarami molestowania na świecie, 5 grudnia 2013 roku;

(c) stworzenie w obrębie kurii papieskiej Państwa Watykańskiego specjalnego biura, które ma się zająć nadzorem nad wprowadzaniem porozumień międzynarodowych, których Watykan jest sygnatariuszem, 10 sierpnia 2013 roku;

6. Komisja z satysfakcją dostrzega ratyfikowanie Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko Ponadpaństwowej Przestępczości Zorganizowanej, 25 stycznia 2012 roku. 

III Dane

7. Komisja jest zaniepokojona faktem, że Stolica Apostolska nie przedstawiła danych dotyczących molestowania dzieci, dziecięcej prostytucji oraz pornografii, którymi Stolica Apostolska się zajmowała oraz które są znane Kongregacji Nauki Wiary od 2001 roku. Komisja wyraźnie wystąpiła o te dane. Komisja ze smutkiem zauważa także, że Stolica Apostolska nie stworzyła systemu zbierania tych danych, co umożliwiłoby archiwizowanie faktów, opracowywanie ich, obserwację ich rozwoju oraz statystyczną analizę. 

8. Komisja zaleca Stolicy Apostolskiej stworzenie i wprowadzenie systematycznego mechanizmu zbierania danych, analizy i monitoringu danych umożliwiającego ocenę skali i wpływu przestępstw seksualnych opisanych w Protokole Praw Dziecka. Dane powinny być segregowalne ze względu na kategorie płci, wieku, narodowości, pochodzenia etnicznego, umiejscowienia geograficznego, statusu prawnego i społecznego oraz zawierać informację na temat rozwoju spraw. Zanim taki sytsem zostanie opracowany i wdrożony tak, by poszczególne Państwa, gdzie przestępstwa zostały popełnione mogły z nich korzystać, Komisja wzywa Stolicę Apostolską do zapewnienia pełnego i natychmiastowego ujawnienia danych na temat handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i pornografii zebranych przez Stolicę Apostolską oraz Kongregację Nauki Wiary od 2001 roku do wglądu przez odpowiednie jednostki wymaiaru sprawiedliwości poszczególnych państw. 

IV. Ogólne zalecenia i ich zastosowanie

9. Komisja jest zaniepokojona tym, że zajmując się przypadkami pornografii dziecięcej wśród członków kleru, Stolica Apostolska nie zapewniła dzieciom prawa i możliwości wyrażania swoich poglądów i nie dawała im należnej wagi, uznając obronę reputacji Kościoła

za swoje zadanie naczelne i główne zainteresowanie. Komisja jest zaniepokojona tym, że takie działanie Stolicy Apostolskiej mogło podważyć starania mające na celu zapobieganie przestępstwom określonym w Protokole Praw Dziecka oraz uniemożliwić dziecięcym ofiarom zgłaszanie przestępstw, a co za tym idzie stworzyło sytuację bezkarności dla przestępców pogłębiając dodatkowo traumę i cierpienie ofiar. 

10. Komisja przypomina Stolicy Apostolskiej o jej obowiązkach wynikających z artykułów 8 1) (b) oraz (c) i 3) Protokołu i zaleca by Stolica Apostolska podjęła wszelkie środki by zapewnić dziecięcym ofiarom handlu, prostytucji i pornografii prawa do wyrażania swoich opinii oraz do umieszczenia ich interesu w centrum zainteresowania Kościoła. 

Legislacja

11. Jakkolwiek przyjmujemy z satysfakcją zmianę prawa Państwa Watykańskiego numer VIII i XIX z 11czerwca 2013 roku, które wprowadza kary za przestępstwa opisane w Protokole Praw Dziecka, Komisja jest jednak zaniepokojona, że zmiana ta dotyczy tylko terytorium Panstwa Watykańskiego i nie odnosi się do wszystkich osób i instytucji objętych władzą Papieża. Komisję niepokoi także, że Stolica Apostolska ciągle nie zmieniła Prawa Kanonicznego i ciągle stosuje stare rozwiązania, które stoją w niezgodzie z Protokołem Praw Dziecka szczególnie w zakresie definicji przestępstw wobec dzieci oraz zapisu procedur ich zwalczania. 

12. Komisja zaleca Stolicy Apostolskiej, by uzgodniła zapisy Prawa Kanonicznego z postanowieniami Protokołu Praw Dziecka oraz rozciągnęła działanie swoich praw przyjętych dla Państwa Watykańskiego na wszystkie osoby i instytucje pozostające w jej władaniu. 

Koordynacja i Ocena

13. Komisja jest zaniepokojona faktem, że Stolica Apostolska nie ma odpowiedniego ciała koordynującego i zapewniającego przywództwo oraz całkowity nadzór nad działaniami związanymi z problemami określonymi w Protokole Praw Dziecka, które prowadziłoby monitoring i ocenę wdrażania zapisów Protokołu. 

14. Komisja zaleca Stolicy Apostolskiej utworzenie odpowiedniego ciała do koordynowania, monitoring i oceny działań wprowadzających postanowienia Protokołu Praw Dziecka. 

Rozpowszechnianie i podnoszenie świadomości

15. Komisja przyjmuje z satysfakcją fakt publikacji i dystrybucji materiałów dotyczących praw dziecka i zapisów Protokołu Praw Dziecka wśród edukatorów kościelnych przez instytucje kościelne ale Komisja jest zaniepokojona, że podobne działania nie zostały podjęte celem podnoszenia świadomości dzieci, ich rodzin i szerokiej opinii publicznej, w szczególności w zakresie edukacji dzieci o tym jak mają się bronić oraz jak mają zgłaszać nadużycia. 

16. Komisja zaleca Stolicy Apostolskiej użycie pełni swojej moralnej władzy i zastosowanie spójnego wysiłku do rozpowszechnienia wiedzy na temat postanowień Protokołu Praw Dziecka wśród opinii publicznej ze szczególnym naciskiem na dzieci, ich rodziny oraz społeczności, oraz by w tym celu stworzyć specjalne programy edukacyjne i informacyjne we współpracy z organizacjami pożytku publicznego, mediami, sektorem prywatnym organizacjami społecznymi oraz samymi dziećmi. Stolica Apostolska powinna się w tej sprawie zwrócić do wszystkich osób i instytucji pozostających w jej władzy, oraz podjąć współpracę ze szkołami katolickimi chociażby w zakresie tłumaczenia postanowień Protokołu Praw Dziecka na języki lokalne i prezentowanie go dzieciom w formie przystępnej.

-----------------
Przeczytaj rozmowę Rafała Betlejewskiego z Barbara Blaine, założycielką SNAP, ofiarą księdza pedofila
-----------------

Szkolenie

(w skrócie) W punktach 17. i 18. zaleca się wprowadzenie programów edukacyjnych odnośnie Protokołu.

Przeznaczenie środków

(w skrócie) W punktach 19. i 20. zaleca się oddelegowanie odpowiednich środków i ludzi do pzeprowadzenia programów edukacyjnych. 

V. Zapobieganie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i pornografii

Środki podjęte w celu zapobiegania przestępstwom zakazanym w Protokole

21. Komisja z satysfakcą przyjmuje wielorakie dzialania podejmowane przez kongregacje oraz organizacje Katolickie na całym świecie mające na celu pomoc dzieciom w sytuacjach bezbronności oraz oznaki, że Stolica Apostolska zaprzęgła swoj moralny autorytet do wyeliminowania czynników sprzyjających występowaniu nadużyć seksualnych opisanych w Protokole. Komisja jest jednak rozczarowana tym, że Stolica Apostolska nie zastosowała podobnego podejścia do poszczególnych osób pozostających pod jej władzą, i nie podjęła odpowiednio szybkich środków mających na celu zapobieżenie przestępstwom seksualnym księży i zakonnic. Szczególnie martwią nas przypadki księży, którzy znani są z produkcji, przetwarzania i rozprzestrzeniania pornografii dziecięcej będący pozostawieni w kontakcie z dziećmi. 

22. Komisja wzywa Stolicę Apostolską do natychmiastowego wydalenia wszystkich księży podejrzewanych o pornografię dziecięcą i inne przestępstwa opisane w Protokole oraz do bezzwłocznego przyjęcia rozwiązań, wytycznych i mechanizmów, które zabezpieczą dzieci przed stawaniem się ofiarami przestępstw opisanych w Protokole. Komisja wzywa Stolicę Apostolską do upewnienia się, że Duszpasterska Komisja do spraw Ochrony Nieletnich utworzona w grudniu 2013 roku podjęła całościową ocenę rozwiązań i działań podjętych przez Stolicę Apostolską w sprawach pornografii dziecięcej popełnionej przez osoby pozostające w jej władzy. 

Handel dziećmi i adopcja

23. Komisja z głębokim smutkiem przyjęła informację, że w 2011 roku tysiące dzieci zostało odebrane matkom w oddziałach położniczych w Hiszpanii i przekazane do adopcji rodzinom, które uznano za odpowiedniejsze. Proceder ten opierał się o siatkę lekarzy, księży i zakonnic. Komisja również dowiaduje się ze smutkiem, że podobne praktyki działy się także w Irlandii, gdzie dziewczętom osadzonym w irlandzkich pralniach Magdaleny systematycznie odbierano dzieci i przekazywano do adopcji.  

Pralnie Magdaleny

24. Komisja zaleca Stolicy Apostolskiej, by pociągnęła do odpowiedzialności wszystkie osoby i instytucje pozostające w jej władzy a zaangażowane w organizację i przeprowadzenie procederu odbierania dzieci matkom. Komisja zaleca Stolicy Apostolskiej ujawnienie wszystkich informacji zgromadzonych w tych instytucjach na temat owych praktyk w celu umożliwienia ofiarom identyfikację swojej biologicznej tożsamości. 

25. Komisja jest zasmucona faktem, że pomimo iż wiele katolickich organizacji para się procederem ponadnarodowej adopcji, Stolica Apostolska nie zrobiła nic, by przeciwdziałać zaangażowaniu katolickich instytucji w nielegalną adopcję.

----------
Czytaj: Clive Stafford Smith o tajnych więzieniach CIA na świecie i w Polsce
---------- 

26. W świetle artykułu 26 Protokołu Praw Dziecka Komisja nalega na Stolicę Apostolską by przyjęła w trybie pilnym odpowiednie rozwiązania prawne i administracyjne, które zapewnią, że osoby i instytucje kościelne zaczną działać zgodnie z międzynarodowym prawem adopcyjnym. Komisja zaleca Stolicy Apostolskiej ratyfikację haskiej konwencji Ochrony Dzieci i Współpracy w Sprawie Międzynarodowej Adopcji z 1993 roku. 

VI. Zakaz handlu dziećmi, pornografii dziecięcej, prostytucji dziecięcej i spraw pokrewnych. 

(w skrócie) 27. Przypomnienie rozwiązań prawnych przyjętych w Prawie Kanonicznym w czerwcu 2013 roku w Państwie Watykańskim. 

(w skrócie) 28. Zalecenie rozciągnięcia tych przepisów na wszystkich ludzi kościoła na całym świecie. 

Śledztwo i bezkarność

29. Komisja jest głęboko zasmucona faktem, że olbrzymia większość księży i kleryków, którzy dopuścili się aktów pornografii dziecięcej oraz ci, którzy dokonali ukrycia tych ludzi i faktów, korzysta z bezkarności. W szczególności Komisja jest zaniepokojona, że:

(a) przepisy Prawa Kanonicznego, które pozwalają sprawcom uniknąć odpowiedzialności przez nakazywanie milczenia ofiarom, ponadto pozwalają uniknąć donoszenia o tych przestępstwach do cywilnych aparatów sprawiedliwości, oraz określają kary za te przewinienia, których wymiar ma się nijak do powagi przestępst są ciągle w mocy. 

(b) w bardzo wielu przypadkach Stolica Apostolska odmawiała współpracy z organami ścigania przez odmowę ujawniania informacji oraz

(c) Stolica Apostolska podpisała umowy z pewnymi krajami, na przykład Włochami, które gwarantują nietykalność urzędnikom Watykanu takim jak biskupi i księża oskarżani przez cywilne organy ścigania w sprawach przestępstw opisanych w Protokole. 

30. Komisja nalega na Stolicę Apostolską, by odrzuciła wszystkie rozwiązania prawne, które gwarantują sprawcom przestępstw nietykalność oraz tworzą atmosferę bezkarności. Stolica Apostolska powinna także zmienić swoje rozporządzenia w taki sposób, aby umożliwiś otwartą i efektywną współpracę z państwowymi organami ścigania. 

Ekstradycja

31. Komisja zauważa, że Stolica Apostolska nie szuka możliwości przeprowadzania ekstradycji osób z Watykanu w celu przeprowadzenia postępowania karnego, oraz ekstradycji do Włoch zgodnie z artykułem 22 Umowy Laterańskiej opartym o zasadę podwójnego oskarżenia (sprawdzić z oryginałem - brzmienie artykułu nie jasne). Szczególnie martwi Komisję ostatni przypadek ze stycznia 2014 roku, kiedy Stolica Apostolska odmówiła przekazania polskiemu prokuratorowi arcybiskupa podejrzanego między innymi o pornografię dziecięcą. 

32. Komisja zaleca Stolicy Apostolskiej przyjęcie rozwiązań zmierzających do umożliwienia ekstradycji karnej w sprawach opisanych w Protokole Praw Dziecka artykuł 3, paragraf 1 i żeby wymóg podwójnej odpowiedzialności karnej przy ekstradycji lub śledztwie prokuratorskim dla przestępstw popełnionych za granicą został uchylony. Komisja zaleca także, by Stolica Apostolska, tam gdzie konieczne, korzystała z Protokołu Praw Dziecka jako podstawy prawnej do ekstradycji, w zgodzie z artykułem 5 Protokołu i by nie wstrzymywała ekstradycji księży oskarżonych o czyny nielegalne za granicą. 

VII. Ochrona praw dziecięcych ofiar

Środki przyjęte do ochrony praw dziecięcych ofiar czynów zabronionych przez Protokół Praw Dziecka

33. Komisja jest zaniepokojona, że pomimo tak wielu przeszkód, które ofiary nadużyć seksualnych mają do pokonania by zawiadomić o przestępstwie seksualnym, Stolica Apostolska nie dostrzega potrzeby ustanowienia sprzyjających dzieciom mechanizmów zgłaszania nadużyć seksualnych, co jest wymogiem prawnym zgodnie z artykułem 8.1 Protokołu. Komisja jest głęboko zaniepokojona, że:

(a) przepisy Prawa Kanonicznego, które ciągle mają zastosowanie  do przestępstw opisanych przez Protokół Praw Dziecka, nie zawierają żadnych rozporządzeń mających na celu ochronę praw i interesów dziecięcych ofiar, oraz

(b) w wielu przypadkach ofiary aktów pedofilskich oraz ich rodziny były po raz drugi zwiktymizowane przez przełożonych kościelnych po zgłoszeniu nadużyć, jak to donoszą różne narodowe komisje śledcze.

34. W świetle artykułu 9, paragraf 3 Protokołu Praw Dziecka Komisja zaleca Stolicy Apostolskiej podjęcie wszelkich koniecznych środków do zabezpieczenia praw i interesów dziecięcych ofiar przestępst opisanych w Protokole Praw Dziecka oraz by umieściła interesy dziecka w centrum swojego zainteresowania w procesie śledztwa prokuratorskiego. W szczególności Komisja zaleca:

(a) bezzwłoczne stworzenie przyjaznego dzieciom mechanizmu zgłaszania skarg, wsparcia i zadośćuczynienia w odniesieniu do wszystkich przestępstw opisanych w Protokole;

(b) określić wytyczne postępowania w zakresie ochrony dzieci dla wszystkich osób i instytucji pozostających pod zarządem Stolicy Apostolskiej oraz zapewnić odpowiednie szkolenia;

(c) stworzyć mechanizmy wczesnego wykrywania dziecięcych ofiar także przez współpracę z cywilnymi organami ścigania, oraz

(d) upewnić się, że ofiary przestępst nie będą już więcej traumatyzowane przez urzędników kościelnych po zgłoszeniu swoich skarg.

Leczenie traum oraz reintegracja społeczna ofiar

35. Dostrzegając starania Stolicy Apostolskiej w inspirowaniu rządów państw sygnatariuszy Protokołu Praw Dziecka do tworzenia opieki nad dziecięcymi ofiarami przestępstw seksualnych oraz to, że Kościół katolicki zapewnia pomoc ofiarom przestępstw seksualnych, Komisja wyraża zaniepokojenie nieistnieniem takich rozwiązań przyjętych przez Stolicę Apostolską w odniesieniu do ofiar księży pedofilów z pomocą w ich psychicznym i fizycznym powrocie do społeczeństwa. Komisja jest w szczególności zaniepokojona tym, że:

(a) zapisy Prawa Kanonicznego, których używa się do rozprawiania się z przypadkami pornografii dziecięcej wśród księży nie zawierają zapisów, które określałyby metody reintegracji społecznej ofiar przemocy;

(b)  Stolica Apostolska nie podjęła bezpośredniej współpracy z państwami sygnatariuszami Protokołu w pomocy dzieciom - jak to opisuje w swojej odpowiedzi na pytania Komisji, oraz:

(c) tajność została określona jako warunek dla wypłat zadośćuczynień finansowych dla dziecięcych ofiar przemocy seksualnej opisanej w Protokole Praw Dziecka.

36. Komisja wzywa Stolicę Apostolską do podjęcia wszelkich działań na rzecz psychicznej i fizycznej odbudowy ofiar przemocy oraz ich reintegracji ze społeczeństwem, oraz do upewnienia się, że proces leczenia i reintegracji odbywa się w środowisku przyjaznym dzieciom, w atmosferze szacunku i godności. Komisja wzywa także Stolicę Apostolską do wypłacenia należnych zadośćuczynień ofiarom przemocy seksualnej księży katolickich oraz instytucji pozostających w mocy Stolicy Apostolskiej bez konieczności spełnienia wymogu tajności. Aby osiągnąć ten cel, Stolica Apostolska powinna wprowadzić odpowiedni schemat wypłaty rekompensat za przemoc spowodowaną przez księży.

Pozostałe trzy punkty dotyczą wsółpracy międzynarodowej, wzywają Stolicę Apostolską do ratyfikacji odpowiednich dokumentów w sprawie przemocy seksualnej wobec dzieci oraz zachęcają do rozpowszechniania wiedzy o zapisach Protokołu i tworzenia debat publicznych na ten temat.  


-----

Zobacz oryginał dokumentu